Uz. Dr. Müslüm Sunay yazdı…
“Ayağında kundura
Yar gelir dura dura
Genç ömrümü çürüttüm
Göğsüme vura vura Sineme vura vura“
Yine güzel bir Urfa türküsü ile sizlere merhaba diyoruz.
Şu an memleketimizin Güneydoğu sınırında biraz kenardaymış gibi duran Şanlıurfa ve Harran, binlerce sene boyunca tarihi ipek yolunun tam merkezinde, bereketli hilalin tepesinde Ortadoğu’nun çok önemli bir ticaret merkeziydi.
Urfa merkezinin 13 km kuzey doğusunda bulunan Göbeklitepe ve Göbeklitepe’den daha sonra gün ışığına çıkarılan Karahantepe ile aynı yaşta hatta daha da eski kabul edilen Urfa Balıklıgöl heykeli, Urfa’nın ne kadar tarihi bir yerleşim yeri olduğunu bizlere anlatır.
Bu binlerce yıllık kadim şehirde, yüzlerce medeniyet gelip geçerken hepsi bu çorbaya kendilerinden de bir şeyler bırakıp gittiler.
Bunlardan biri de “Şivan” olayıdır.
Şivan genelde derin üzücü bir ayrılık veya cenaze ve taziye evlerinde görülen ağlama ritüelleridir. Cenazenin anası, bacısı, karısı mezarın başında ya da taziye evlerinde, bir yandan göğsündeki gömleği fistanı, zubunu yırtıp yırtıp yüzünü gözünü tırmalayıp ağıt yakarken bir yandan da hıçkırıklarla yumruklu ellerle göğsüne vura vura yeri göğü bir birine katarak ağlarlar. İnsanların kaybettikleri yakınlarının yasını bu kadar şiddetli yaşamaları beni her zaman çok derinden etkilemiştir.
Urfa’da görev yaparken acile getirilen, büyük acısı, cenazesi olan feryat figan ağlayan, fenalık geçiren hasta yakınlarına biraz da bu psikolojiyle onları rahatlatmak için sakinleştirici iğneler yaptırırdım. Ta ki bir psikiyatri uzmanı arkadaşım hasta yakınlarına yapılan bu sakinleştirici iğneleri eleştirene kadar… Psikiyatri uzmanı arkadaşım Cemal Dündar yaptığımız uygulamayı eleştirmiş ve iğne yapmanın gereksiz olduğunu ifade etmişti.
Arkadaşıma “niçin, neden?” dediğimde şöyle cevap vermişti:
“Bu kadar büyük bir travmayı böyle yoğun yaşayan şahıslar bırakalım yasını yaşasın. Bu önemli travmaların duyguları boşalmadığı takdirde ileriki tarihlerde kronik ruhsal ve bedensel rahatsızlıklara sebep oluyor.”
Bu söylediklerini çok mantıklı bulup gereken dersi almıştım.
İMAN TAHTASI
Göğsümüzün ortasında kaburgaları birleştiren yere tıpta “Sternum“, halk arasında “İman Tahtası” denir.
Neden mi? Çünkü kalp krizlerinde dayanılmaz ağrının merkezi iman tahtasıdır da ondan.
Hastalar iki eliyle göğsünü tutarak gelmesi ile onun kalp krizi geçiriyor olduğunu düşünürüz.
Yıllar sonra, Prof. Dr. Oytun Erbaş hocadan da, acısı taziyesi olan insanların göğüslerine vurup vurup ağlamalarının ruhsal ve bedensel faydalarını dinlemiştim.
Bu faydaların başında, iman tahtasının altında, bağışıklık sisteminin en önemli organı olan “Timüs” bezi yada organı bulunmaktadır. Böyle acılı, üzüntülü durumlarda bağışıklık sistemimiz yavaşlar ve bu da hastalıklara kolay yakalanmamıza sebep olur.
İşte göğse vurarak ağıt yakmanın çok önemli bir faydası, timüs bezinin uyarılması ve bizi korumaya almasıdır.
Bu yazıyı da ünlü bir şairimizin dizesi ile bitirelim.
“İman tahtamın altındaki dayanılmaz ağrıya rağmen kalbim, en uzak yıldızlarla birlikte atmaktadır“