Muhterem Kardeşlerim…
Suyu sağ elle içmelidir. İçeceği suya bakıp, sonra içmelidir. Üç nefeste içmelidir. Soluğu suya değil, bardağın dışına vermeli, nefes verirken, bardağı ağızdan çekmelidir. Yazın, serin içmelidir. Çok soğuk içmemelidir. Resulullah Efendimiz, serin şerbet içmesini severdi. “Ayakta içmeyiniz” buyururdu.
Zemzem suyu, abdest aldıktan sonra kalan su ve ilaç yutmak için içilen su, ayakta içilebilir. Yolcu, her suyu ayakta içebilir. Aç karna su içmemelidir. Suyu yavaş yavaş emer gibi içmelidir. Ağzı doldurarak içmemelidir. Suyun hepsini bir solukta içmemelidir. Kaynar şeyi, soluyarak içmemeli. Soğutup, sonra içmelidir. Suya bir şey düşerse, parmakla veya kürdanla almak kolaysa almalı, alınamazsa, suyun bir parçasını dışarı dökerek gidermelidir.
Hadis-i Şerifte, “Günahı çok olan, çok su dağıtsın” buyuruldu. Birkaç kişiye su verirken, önce Âlimlere, sonra yaşlılara, en son çocuklara verilir. Yerken, yürürken, otururken de, bu sıra gözetilir. Kendisi sonra içmelidir. Yanında oturanlara bir şey verirken, kendi sağında olandan başlanır. Sonra, onun sağındakine olarak devam edilir. Sağdakinin izniyle önce soldakine verilebilir. (S. Ebediyye)
Su veya çay içerken bir kısmını bırakmak veya yemek yenince az bir şey bırakmak doğru değildir. Hepsini yiyip içmelidir. Çünkü Resulullah Efendimizin önüne konan yemekten hiç artmazdı. (İ.Ebiddünya)
Çatalı ekmeğe ve diğer unlu mamüllere batırmakta mahzur yoktur. Fakat lüzumsuz, keyf için batırılmaz. İhtiyaç halinde caiz olur. Çatalı ekmeğe batırmayı âdet haline getirmemelidir.
Sofraya edepli bir şekilde oturmalı ve bu edebi sonuna kadar muhafaza etmelidir! Resulullah Efendimiz yer sofrasına bazen diz çöker, bazen de sağ ayağını bükerek sol ayağı üzerine oturup buyururdu ki:
“Yaslanarak yemek yemem! Ben ancak, Allahü Teâlâ’nın bir kuluyum; köle nasıl yerse öyle yer, nasıl oturursa öyle otururum.” [Buhari]
Yaslanarak yemek yemek haram veya mekruh değildir. Başkalarının yanında mazeretsiz yaslanmak edebe aykırıdır. Sandalyede dayanarak yemekte de mahzur yoktur. Kibirli şekilde yemek uygun değildir. Dayanınca rahat ediliyorsa dayanılır. Önemli olan başkalarına hava atmamalı, kibirli oturmamalı, rahat oturmalı.
Din kitaplarında çok su içmek zararlıdır deniyor.
Doktorumuz diyor ki:
Çok fazla su içerse su zehirlenmesi olur, kalb yetmezliği, ödem gelişebilir, her şeyin fazlası zarardır. Böbreklerden atılma hızından daha fazla su alınırsa vücutta birikir. Ödem ve tansiyon yükselmesi yapabilir. Ancak idrar olarak atabiliyorsa problem olmaz. Çıkardığı idrar miktarından 600-700 cc fazla sıvı alınabilir. Adam günde 2 litre idrar yapıyorsa 6 litrede su içerse, bunun bir litresini de ter ve akciğer yolu ile atsa geriye 3 litre sıvı vücutta kalır. Bu da insanın fazla sıvı yüklenmesine ve dolayısı ile dolaşım ve solunum sistemlerinde problemlere yol açar. Çok su içmeyi gerektiren durumlar da vardır.
Peygamber Efendimizin, sağdan başlamak, entari giymek gibi âdet olarak yaptığı şeyleri yapmamak bid’at değildir. Bunları yapıp yapmamak, ülkelerin ve insanların âdetlerine bağlı olup, dini hükümler değildir. Her ülkenin âdeti başka başkadır. Hatta bir ülkenin âdeti zamanla değişir. Bununla beraber, âdete bağlı şeylerde de, zevaid sünnetlerde de [bir mazeret yoksa] Resulullah Efendimize tâbi olmak, dünya ve ahirette insana çok şey kazandırır ve çeşitli saadetlere yol açar. (Mektubat-ı Rabbani 2/55)
Âdetlerle ilgili sünnetlere elimizden geldiği kadar uymaya çalışacağız, fakat unutursak veya tembellikle yapamazsak mekruh bile olmaz. Solak kimsenin sol el ile iş yapması mekruh değildir.
Sünnet-i Zevaid:Resulullah Efendimizin, ibadet olarak değil de âdet olarak devamlı yaptığı şeylere denir. Zevaid Sünnetleri terk etmek mekruh değildir. Peygamber Efendimizin giyiniş şekli, entari giyinmesi gibi, iyi şeyleri yapmaya sağdan başlaması gibi, sağ el ile yiyip içmek gibi, suyu oturarak içmek gibi şeyler Sünnet-i Zevaiddir. (Redd-ül Muhtar)
Hadis-i Şerifte buyuruldu ki:
“Âdetlerle ilgili sünnete uymak bir fazilettir, terki ise hata değildir.” [Muhtar-ül Ehadis]
Testinin içine bakmadan kaldırıp içmek uygun değildir. Üç litrelik cam şişeleri dikip içmek, içi görüldüğü için caizdir. Küçük bardakla su içerken, her bardağı, bir nefeste olmak üzere, üç bardağı peş peşe içmek caizdir.
Zemzemi ayakta içmek lazımdır. Zemzemi başı kapalı içmek evladır. Zayıflamak niyetiyle aç karnına su içmek caizdir. İşi aksatmamak için ayakta çay içmek caizdir. Solak olanın, sol ile yiyip içmesi caizdir. Dudağa bulaşan artığı ekmekle silip yemek caizdir. Dengeli beslenmek için bir yemekte tek gıda yemeli. Tek gıda sıhhate sebeptir. Çömelerek su içmek, oturarak su içmek hükmündedir.
Allahu Teâlâ cümlemizi kendisine layık Kul, Habibine layık Ümmet eylesin. (Amin)