Muhterem Kardeşlerim…
Tam İlmihal’de yiyip içilmesi haram olanlar diye sekiz madde var. Bu maddelerin birinde zararlı şeyleri yemek, ötekinde de zehirli şeyleri yemek diye bildiriliyor. Kitapta ölçü bildiriliyor. Vücuda zarar veren her şey haramdır. Bir çok zehirli ot var. Zehirli olanını, mesela zehirli mantar yemek haramdır. Sebze ve meyvelerden de zararlı olanlar vardır. Alerji yapanlar vardır. Alerji yapana, kendisine zarar verenlere bu sebze ve meyveyi yemek haram olur. Başkasına haram olmaz. Bazı kimselere çilek alerji yapar. Bunların çilek yemesi caiz olmaz.
Efendim;
Patlıcan, patates gibi çiğ sebze yemek bazı kimselere zararlıdır. Zararlı olanlara, zarar verdiği miktar günah olur. Mesela on tane çilek bir adama zarar veriyorsa, üç tane yiyince bir şey olmuyorsa üç çilek ona günah olmaz. Vejetaryen denilen kimseler, çiğ sebzelere alıştıkları için onlara zarar vermiyor. Zarar vermediği için de çiğ sebze yemek onlara günah olmaz.
Çiğ et de, çiğ sebze gibi mubah gıdadır. Yenmesinde mahzur olmaz, ancak çiğ sebzelerin bazıları insana zarar verebilir. Bunun için vücuda zarar vermeyecek kadar yenebilir. Çiğ et de fazla yenirse vücuda zarar verebilir. Mesela yarım kaşık çiğ kıyma yenebilir. Haram olmasının ölçüsü vardır. Vücuda zarar verecek miktarı caiz olmaz. Bu zarar da, kişiden kişiye değişir.
Eczanelerde deva için, şifa için satılan ilaçlar da böyledir. Bir insana 1-2 hap zarar vermiyorsa içebilir. On tanesi zehirliyorsa haram olur. Helal yemek bile böyledir. Çoğu zarar verdiği için tıka basa çok yemek haram olur. Hatta sigara da böyledir. Astım hastasını bir tane sigara komaya sokabilir. Ama kimisine 10 tane sigara zarar vermeyebilir. Herkese zarar veren miktarı haramdır. Bir insan, içmeyip de içinde nikotin zehri olan tütünü yese ne olur? Zarar vermiyorsa günah olmaz. Zarar veriyorsa günah olur. Bütün otlar böyledir.
Çiğ yumurta içmek, sucuk, pastırma ve çiğ köfte yemek günah değildir.
Çeşitli hayvan eti yemek
Köpeğin Mâlikî’de temiz olması, eti yenir demek değildir. Mâlikî’de de köpek eti haramdır. Temiz demek, “Köpeğe dokunmakla necaset bulaşmaz, abdeste ve namaza zararı olmaz” demektir. Mâlikî’de domuz da köpek gibi temizdir. Şâfiî’de ise, kuru olarak köpeğe dokununca mahzuru olmazsa da, üstü ve kılları yaşken dokunursa veya köpeğin salyası üstümüze bulaşırsa, o yeri biri çamurlu su olmak üzere, yedi defa temiz su ile yıkamak gerekir.
Osmanlı döneminde, şair Tahir efendi, Nefi isimli şaire kelb [köpek] diye hakaret eder.
Nefi de, ona şöyle der:
“Tahir Efendi bana kelb demiş, bu sözde iltifatı zâhirdir,
Malikî mezhebi benim zira, itikadımca kelb tahirdir.”
Nefi, bu şiirinde diyor ki:
(Tahir Efendi bana köpek demiş, belli ki bana iltifat ediyor, çünkü benim mezhebimce köpek temizdir. Ama “Kelp Tahir’dir” derken, hem “köpek temizdir” diyor Nef’î, hem de “köpek Tahir Efendi’dir” demiş oluyor.)
Osmanlı döneminde, şairler bile, Mâlikî mezhebinin hükmünü bilebiliyorlar. Şimdi, Tâhir’in temiz anlamına geldiğini bile bilen azdır.
Sırf isminden dolayı, “Kedi, köpek, domuz ve yılan balıkları yenmez” deniyor. Hepsi balıktır, Hanefî mezhebinde de yenir. Diğer üç mezhepte zaten denizden çıkan her hayvan yenir. Din kitaplarındaki ölçü bellidir: “Hanefî’de, balık şeklinde olan her deniz hayvanı yenir. Balık şeklinde olmamasına rağmen yılan balığı da yenir” deniyor. Balık şeklinde olmayan midye, istiridye, ıstakoz gibi deniz haşeratı, yine balık şeklinde olmayan deniz domuzu, denizaygırı, ahtapot gibi deniz hayvanları yenmez. Yani deniz haşeratıyla deniz hayvanları yenmez, balığın her çeşidi yenir.
İngilizler Köpek Balığına Grayfish diyorlar. Gri balık demektir. Shark da diyorlar. Bu balığın köpekle, memeli hayvan olmasıyla hiç ilgisi yoktur.
Domuz balığı da böyledir. Domuz gibi memeli hayvan değildir. Yunus balıkları türünden bir balıktır. İngilizler bizim domuz balığı dediğimiz balığa Porpoise diyorlar, Pig Fish veya Pork Fish yani Domuz Balığı demiyorlar. Fransızlar da, Poissons de Porc yani Domuz Balığı demiyorlar, Marsouin diyorlar. İngiliz’in ve Fransız’ın demesi ölçü olmaz, ama bu balığın domuzla ilgisi olmadığı için domuz balığı demiyorlar. Aşağıda resimleri var. Normal balıktır. Kuzu Balığı, Oğlak Balığı denseydi, adı öyle olurdu. Sırf isminden dolayı balık haram olmaz.
Kedi balığının bıyıkları, antenleri kedininkine benzediği için kedi balığı denmiş. Diğer balıklardan farkı yoktur. Kedi gibi memeli hayvan değildir. Diğer balıklar gibi yenir.
Yılan balığı, şeklen yılana benziyorsa da yılanla ilgisi yoktur. Yenmesinde mahzur olmaz.
Avını köpek dişi veya pençesi ile yakalayan hayvanın etini yemek haramdır. Karada, suda yaşayan haşeratı yemek, helal değildir.
Mesela, kertenkele, kaplumbağa, yılan, kurbağa, akrep, yengeç, fare, köstebek, kirpi, sincap yemek helal değildir.
Avlanılan, yakalanan her balığı yemenin helal olduğu, Mâide suresinde bildirilmektedir. Su içinde kendiliğinden ölüp, karnı üst tarafta duran balık yenmez. Ağ, saçma, ilaç ve sarsıntı ile ölen her balık yenir.
Yabani eşek eti ve sütü helaldir. At eti ve sütü temizdir, helaldir. Nesli azalmaması için, mekruh denildi. Tavşan eti de helaldir.
Allahu Teâlâ cümlemizi kendisine layık Kul, Habibine layık Ümmet eylesin. (Amin)